به طور کلی امید به زندگی برای زنان بیشتری از مردان دارند که می تواند متاثر از شرایط بیولوژیکی آنها باشد. امید به زندگی سالم نیز برای زنان بیشتر از مردان است ولی به نظر می رسد که زنان، مخصوصا در کشورهای کمتر توسعه یافته و توسعه نیافته، به نسبت طول عمری که دارند از امید به زندگی سالم بیشتر برخوردار نیستند. این موضوع نشان می دهد که در این کشورها برابری جنسیتی وجود ندارد و به زنان اجحاف می شود. در این پژوهش رابطه نابرابری جنسیتی با شکاف جنسیتی امید به زندگی سالم طی چندین سال بررسی شده است. مطالعه حاضر تحلیلی و از نوع همبستگی است. داده های لازم برای متغیر امید به زندگی سالم از گزارش های سازمان جهانی بهداشت استخراج شده است. داده های مربوط به نابرابری جنسیتی نیز از گزارش های توسعه انسانی که هر ساله توسط سازمان ملل متحد منتشر می شود انتخاب شده اند. دوره تحلیلی مورد نظر سال های 2001 تا 2004 است. در پایان با استفاده از آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون به بررسی رابطه بین دو متغیر اصلی پرداخته شد.یافته های این مطالعه نشان می دهد بین شاخص های آموزشی، اقتصادی، درآمد زنان (متغیرهای مربوط به نابرابری جنسیتی) با فاصله جنسیتی امید به زندگی سالم همبستگی مثبت معناداری وجود دارد. بین شاخص های سیاسی زنان با فاصله جنسیتی امید به زندگی سالم رابطه آماری معناداری وجود ندارد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که شاخص آموزش پیش بینی کننده معنادار فاصله جنسیتی در زمینه امید به زندگی سالم است. نتایج این مطالعه حاکی از نقش پراهمیت متغیرهای اقتصادی-اجتماعی در سلامت است و لزوم توجه به عوامل تعیین کننده سلامت را مورد تاکید قرار می دهد.

رویکردهای معاصر گرچه به تضعیف هویت و آگاهی طبقاتی رای می دهند در مقابل به تقوی جنسیت به عنوان جنبه فعال و سیاسی آن می پردازند. رشد آگاهی در زنان و هویت یابی زنانه بخشی به درگیری آنها در تعاملات اجتماعی و حوزه عمومی و بخش دیگر به فعالیت های آگاهی بخش جنبش های زنان نسبت داده می شود. باور عمومی بر این است که حتی زنانی که به نحوی این حرکت را رد می کنند، به خاطر سطح بالای با خبری از مسایل جنسیتی توسط رسانه ها و یا سایر مراجع و منابع اطلاع دهنده، هویت جنسیتی فعالی را از خود بروز می دهند. در شکل گیری آگاهی بر مولفه های ساختاری و جمعیتی، تجربیات زنانه و تمایلات ایدیولوژیک تاکید می شود. نقش پیش داوری های ایدیولوژیکی، شرایط زندگی دوران کودکی و بزرگسالی، جامعه پذیری فرهنگی و جنسیتی، منابع اعتباری مانند تحصیلات، روابط خانوادگی و میزان قدرت زنان در خانواده و اجتماع از طریق دست یابی به سرمایه ها و منابع ارزشمند، همگی و در کنار بسیاری از متغیرهای دیگر در شکل گیری آگاهی و شناخت جنسیتی مهم قلمداد شده است. اما علی رغم طرح مساله زنان به عنوان یک گروه اجتماعی و فرض رشد آگاهی جامعه نسبت به نابرابری ها و شکاف جنسیتی و باز تعریف هویت زنانه، هنوز دقیقا مشخص نشده است که در ذهنیت فرهنگی جامعه و خصوصا زنان در مورد آن چه می گذرد. زنان ایرانی با پیشینه های مختلف، موقعیت خود را در سلسله مراتب اجتماع و در خانواده چگونه ارزیابی می کنند. در این مقاله ابتدا به چگونگی شکل گیری آگاهی از نابرابری های جنسیتی، مراحل آن و باز تعریف هویت جنسیتی پرداخته می شود. و سپس مدلی نظری برای تبیین آگاهی جنسیتی پیشنهاد می شود.

مقدمه: بحث درباره ارتباط تبعیض جنسیتی و سلامت، موضوع تازه ای نیست. نابرابری و تبعیض جنسیتی تاثیر چشمگیری بر سلامت دارد؛ لذا توجه کافی به تعیین کننده های جنسیتی اساسی است. این تحقیق با هدف بررسی ارتباط نابرابری جنسیتی در چهار حوزه اقتصاد، آموزش، سیاست و سلامت با درصد شیوع HIV انجام گرفته است.روش: در این تحقیق از تحلیل ثانویه استفاده شده است. داده های این پژوهش از دو منبع «گزارش سالانه مجمع اقتصاد جهانی از شاخص شکاف جنسیتی» و آمار بخش ایدز سازمان ملل متحد برداشته شده است. نمونه تحقیق شامل 115 کشور از مناطق مختلف جهان است که اطلاعات آن ها وجود داشت.یافته ها: نتایج به دست آمده حاکی از این است که از میان چهار زیرمقیاس شاخص شکاف جنسیتی، فقط زیرمقیاس دسترسی به آموزش و نشانگرهای آن، به جز نشانگر نسبت خالص ثبت نام زنان در سطوح ابتدایی به مردان، ارتباط منفی معناداری با درصد شیوع HIV دارد و در این میان، نشانگر نسبت ناخالص ثبت نام زنان در تحصیلات عالیه به مردان، بیشترین هم بستگی را با متغیر ملاک دارد (r=-0.351).بحث: می توان نتیجه گرفت که دسترسی بیشتر زنان به آموزش، به ویژه تحصیلات بالاتر از ابتدایی، عامل مهمی در کاهش میزان شیوع HIV است .

اگرچه که فن آوری و تکنیک های به کارگیری ابزار، همواره نقش مهمی در تحولات زندگی انسان داشته، اما سرعت چشم گیر پیشرفت های فناورانه دنیای امروز، اذهان زیادی را معطوف به تبعات این تحولات نموده است. این فناوری ها با تأثیر بر نحوه رفتار و عملکرد جوامع، موجب تأثیر بر اقتصادها نیز می شود. از آنجایی که به نظر می رسد رشد فناوری های جدید باعث افزایش سهم اقتصاد خدماتی و سهم نیروی کار ماهر و درنتیجه تغییر ساختار اشتغال در اقتصاد خواهد شد، به نظر می رسد شکاف جنسیتی دستمزد نیز متأثر از تحولات فناورانه دنیای امروز شود. شکاف جنسیتی دستمزد در بازار کار به عنوان یکی از مهم ترین جنبه های نابرابری بین زنان و مردان شناخته شده و علی رغم سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها در سطح ملی و بین المللی برای رفع نابرابری جنسیتی، شکاف جنسیتی دستمزد همچنان به عنوان یک مشکل حل نشده باقی مانده است. از این رو، این مطالعه با هدف ارزیابی عوامل مؤثر بر شکاف دستمزد بین مردان و زنان با تأکید بر تکنولوژی صنعت طراحی شده است. در این راستا، تأثیر تکنولوژی صنعت بر شکاف جنسیتی دستمزد به تفکیک صنایع در سطح کدهای دو رقمی ISIC طی سال های 1385، 1390، 1395 و 1400 موردبررسی قرارگرفته است. یافته های این مطالعه حاکی از آن است که تکنولوژی تأثیر مثبت و معنی دار بر شکاف جنسیتی دستمزد در صنایع دارد.

طی چند دهه اخیر، نقش زنان در بازار کار بسیار تغییر کرده و در اکثر کشورها، سطح تحصیلات زنان و مشارکت آنها در بازار کار رو به رشد بوده است. با این حال، هنوز در برخی از کشورها زنان دستمزد کمتری نسبت به مردان با ویژگیهای یکسان دریافت می کنند. این پدیده که در ادبیات بازار کار شکاف جنسیتی دستمزد نام دارد، زمانی در بازار کار ظاهر می شود که نیروی کار زن و مرد، با بهره وری نهایی یکسان، دستمزد متفاوتی دریافت کنند. هدف این پژوهش بررسی شکاف جنسیتی دستمزد و ارائه برآوردی کمی از میزان آن در بازار کار ایران است. در این راستا، با استفاده از داده های هزینه و درآمد خانوار در سالهای 84 تا 90، معادله دستمزد مینسر برای خانوار های شهری به تفکیک مردان و زنان برآورد شده است. سپس با استفاده از روش تجزیه میانگین دستمزد اوآکساکا، بخشی از تفاوت دستمزد بین زنان و مردان که توسط سرمایه انسانی آنها قابل توضیح نیست و به عنوان شاخصی از تبعیض جنسیتی دستمزد در بازار کار بکار می رود، محاسبه می شود. نتایج این پژوهش که برای اولین بار به بررسی تبعیض جنسیتی دستمزد در بازار کار ایران پرداخته است، نشان می دهد که این پدیده در بازار کار ایران، به طور کلی، وجود دارد و میزان آن در مشاغلی که متقاضی سرمایه انسانی کمتری هستند قابل توجه بوده ولی با افزایش سطح تخصص شغلی ناچیز می گردد. همچنین میزان تبعیض جنسیتی در سالهای مورد بررسی در بخش خصوصی بسیار بیشتر از بخش دولتی است.

در طی چندین دهه اخیر، رابطه بین توسعه اقتصادی و نابرابری جنسیتی یکی از مهمترین مباحث هم در حوزه سیاستگذاری و هم در علوم اجتماعی بوده است. سازمان های غیر دولتی و سازمان ملل فعالانه به بررسی اثرسیاست های اقتصادی بر موقعیت زنان پرداخته اند و همچنین سازمان های دولتی در بیشتر نقاط جهان به تنظیم برنامه های هدفمند جهت ادغام موضوعات جنسیتی در برنامه های توسعه پرداخته اند و اغلب این سیاست ها در جهت کاهش نابرابری بین زن و مرد بوده است.